کالیبراسیون

کالیبراسیون چیست ؟

مقایسه یک دستگاه یا ابزار اندازه گیری با یک استاندارد مرجع و تعیین میزان خطای ابزار اندازه گیری و یا حذف این خطا توسط تنظیمات مورد نیاز را کالیبراسیون گویند . همچنین به حصول اطمینان از صحت عملکرد و دقت تجهیزات آزمون و سنجش را نیز کالیبراسیون گویند .

زمان نیاز به کالیبراسیون

ابزار های اندازه گیری ، باید در فواصل زمانی مناسبی مورد تست کالیبراسیون قرار  گیرد و فواصل زمانی نباید طولانی گردد .هدف از تایید دوره ای تجهیزات اندازه گیری آن است که اطمینان حاصل گردد که آن ابزار به درستی اندازه ها را در اختیار کاربر قرار می دهد و چنانکه احتمالا خطا در فرآیند اندازه گیری زیاد باشد ، از به کارگیری آن ابزار جلوگیری گردد.در یک سازمان کنترل منظم ودوره ای زمان کالیبراسیون مجدد از امور مهم در نگهداری و افزایش دقت وسایل اندازه گیری می باشد .

از جمله عواملی که در تعیین بازه زمانی مورد نیاز برای کالیبراسیون مهم هستند به موارد زیر اشاره میگردد :

۱- نوع وسیله

۲- توصیه تولید کننده

۳- سوابق کالیبراسیون قبلی

۴- تاریخچه نگهداری و تعمیرات

۵- شدت کار

۶- تعداد دفعات کالیبراسیون

۷- شرایط محیطی (دما،رطوبت،فشار و…)

۸- دقت اندازه گیری مورد نظر اندازه گیر

۹- هزینه کالیبراسیون

۱۰- هزینه خطای احتمالی در تولید

یکی از عوامل مهم و  محدود کننده در تعیین بازه زمانی مورد نیاز جهت کالیبراسیون ، هزینه های کالیبراسیون می باشد . در صورتی که تحقیقات نشان داده است که هزینه های ناشی از به کارگیری ابزار اندازه گیری غیر دقیق ، گاها بسیار بیشتر و گاها جبران ناپذیر خواهد بود .

اصول کالیبراسیون تجهیزات اندازه گیری

۱- محل انجام عمل کالیبراسیون ، باید با مواد پاک کننده شستشو شود .

۲- وسیله تحت آزمایش و ابزار کالیبره ، بایستی توسط الکل تمیز شود .

۳- وسیله تحت آزمایش ، باید ۸ ساعت قبل از آزمایش در محل آزمایشگاه حضور داشته تا با دمای آزمایشگاه ، هم دما گردد .

۴- وسیله تحت آزمایش ، باید عاری از نقص ظاهری ، لقی ، خط و خش ، خوردگی و زنگ زدگی باشد .

۵- دقت ابزار کالیبره کننده ، باید ۴ تا ۱۰ برابر کالای تحت آزمایش باشد .

۶- شخصی که عمل کالیبراسیون را انجام می دهد آموزش دیده باشد .

۷- مراحل انجام کالیبراسیون مکتوب گردد .

شرایط محیطی کالیبراسیون ابزار دقیق

۱- آزمایشگاه کالیبراسیون باید از کارگاه تولیدی جدا باشد تا کنترل شرایط محیطی آسان گردد .

۲- رطوبت محیط باید ۴۰ تا ۵۰ درصد باشد .

۳- دمای محیط یک فاکتور اساسی ومهم است . معمولا طبق دمای کارخانه سازنده ابزار اندازه گیری و یا در صورت عدم دسترسی به این دما ، طبق توصیه استاندارد بین المللی و ملی ۲۰ درجه با تلرانس ۱ تا ۲ درجه باشد .

۴- آزمایشگاه کالیبراسیون دارای نور کافی باشد .

۵- محیط دارای حداقل ارتعاش باشد .

۶- میدان های الکترو مغناطیسی از محیط دور باشد .

۷- شرایط بسته بندی و نگهداری رعایت گردد .

۸- اقدامات ضروری جهت جلوگیری از دستکاری در تجهیزات کالیبراسیون .